LINIA FILIACYJNA

Pramacierzą wszystkich klasztorów cysterskich było opactwo w Citeaux (Cistertium).
W latach 1113-1115 powstały cztery najstarsze filie w La Ferte, Pontigny, Clairvaux i Morimond. Pramacierz i filie stworzyły szeroką sieć klasztorów cysterskich tworząc własne linie filiacyjne.
Zdecydowana większość klasztorów cysterskich w Polsce powstała jako pośrednie filie opactwa w Marimond. Natomiast opactwo w Oliwie powstało w linii filiacyjnej Clairvaux, jako bezpośrednia filia opactwa w Kołbaczu (fund. 1173), a pośrednia - opactwa w Esrom (fund. 1153).

CITEAUX (CISTERTIUM) strona opactwa

CLAIRVAUX

ESROM strona klasztoru

KOŁBACZ zdjęcia klasztoru

OLIWA

DATA FUNDACJI

1170
Kronika oliwska (z połowy XIV wieku) wymienia jako fundatora (zobacz niżej) księcia Subisława ale nie podaje daty założenia klasztoru. W dopisku (zapewne z XIV wieku) widnieje data 1170 rok - jako data fundacji. Tę właśnie datę podają inne źródła i inskrypcje klasztorne - prawdopodobnie wszystkie za wspomnianym dopiskiem.
(Kodeks cystersów koronowskich podaje dwie datacje fundacji klasztoru oliwskiego - jedna z wersji to rok 1171 - prawdopodobnie jest to błędny zapis daty 1170 podany za Kroniką oliwską).

1175
Annales cistercienses (Roczniki cysterskie) pod datą 1175 wspominają opactwo oliwskie.
Tę samą datę (jako jedną z dwu datacji - zobacz wyżej) podaje Kodeks cystersów koronowskich.

Powyższe daty (a już na pewno - 1170) należy chyba jednak odrzucić, choćby z tego powodu, że opactwo w Kołbaczu organizowało się w 1173-1174 i trudno sobie wyobrazić, żeby tak młode opactwo mogło wysłać konwent do Oliwy.

1178
Datę 1178 podaje Przywilej Sambora. W dokumencie tym książę Sambor nadaje przywileje istniejącemu już klasztorowi.

Taką samą datę podaje (prawdopodobnie za Przywilejem) Jan Długosz.

Istniejący dokument to kopia (albo falsyfikat stworzony w celu rozszerzenia nadanych przywilejów) powstała w połowie XIII wieku. Oryginalny Przywilej powstał zapewne później niż w 1178 roku, ale ze wcześniejszą datacją.

2 lipca 1186
Autentyczny dokument z 1277 roku wystawiony przez księcia Mściwoja II podaje datę założenia klasztoru oliwskiego na 2 lipca 1186.

Datę tę potwierdzają roczniki klasztorów w Kołbaczu i w Danii.

Obecnie rok 1186 jest powszechnie przyjmowany za datę fundacji oliwskiego opactwa. Możliwe, że wstępne negocjacje z cystersami odbyły się wczeœniej, a cystersi odwiedzili wieś, gdzie powstał potem klasztor (może nawet było to w roku 1178 - patrz wyżej). Jednak oficjalne objęcie klasztoru przez konwent cysterski odbyło się właśnie w 1186 roku.

FUNDATOR

SUBISŁAW (SOBIESŁAW)

SAMBOR